Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатында өткен Үкімет сағатында ҚР Экология және табиғи ресурстар министрі Ерлан Нысанбаев елімізде экологиялық реформаның іске асырылу нәтижелерін ұсынып, қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың басым бағыттарын таныстырды. Іс-шараға Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығы (ХЖТИЖО) да қатысып, бірқатар жетекшілік ететін бастамаларын, соның ішінде Global Cleantech Innovation Programme (GCIP-Kazakhstan) бағдарламасының қатысушыларын ұсынды.

Министр өз сөзінде Қазақстан 2021 жылдан бастап өнеркәсіп секторын жаңғыртудың құралы ретінде ең озық қолжетімді технологияларды (НДТ) және кешенді экологиялық рұқсаттарды (КЭР) жүйелі түрде енгізіп жатқанын атап өтті. Бұл шаралар ірі ластаушы кәсіпорындардағы зиянды шығарындыларды 6%-ға төмендетуге мүмкіндік берді, ал 2029 жылға қарай бұл көрсеткішті 20%-ға дейін қысқарту жоспарлануда.

Жасыл шешімдер көрмесі: жаһандық сын-қатерлерге жергілікті технологиялармен жауап
Үкімет сағаты аясында ХЖТИЖО қолдауымен ұйымдастырылған экологиялық жобалардың көрмесі көпшіліктің ерекше назарын аударды. Экспозицияның бір бөлігіне GCIP-Kazakhstan – БҰҰ Өнеркәсіптік даму ұйымы (UNIDO) және Жаһандық экологиялық қор (GEF) серіктестігінде жүзеге асырылатын халықаралық бағдарлама шеңберіндегі жобалар енді. Бағдарлама экологиялық технологиялар саласындағы шағын және орта бизнеске қолдау көрсетуге бағытталған.

GCIP-Kazakhstan бағдарламасына қатысушы жобалар:
Science and Technology Water Center (Петропавл) – Chlorella vulgaris микробалдырын қолдана отырып, химиялық реагенттерсіз сарқынды суларды биологиялық тазарту және су қоймаларын қалпына келтіру технологиясы.

InTech-Forecast – жасанды интеллект пен цифрлық егіздер негізінде жаңартылатын энергия көздерінің (ЖЭК) энергия өндіруін болжау жүйесі.

FACEPLATE – өнеркәсіптік процестерді оңтайландыру мен экологиялық әсерді азайтуға арналған деректерге негізделген цифрлық платформа.

Rocket Plastic – бір реттік пластикті 100% қайта өңделген шикізаттан жасалған берік өнімдер мен жиһазға айналдыру.

TabQorTech (Қостанай) – құрғақ және қиын қолжетімді жерлерде өсімдіктерді қалпына келтіруге арналған биоыдырайтын капсулалары бар дрондық егіс технологиясы.

Аталған жобалар GCIP бағдарламасының тұрақты шешімдерді ілгерілетудегі әлеуетін көрсетеді. Олардың бірқатары халықаралық деңгейде мойындалып, акселерациялық бағдарламалардан өтіп, алғашқы инвестицияларды тартып үлгерді.

ХЖТИЖО-ның басқа тұрақты бастамалары:
ЧК Kemel – күл мен кальцит қалдықтарын, қант өндірісі мен мал шаруашылығынан шыққан кератин қалдықтарын өңдеу арқылы құрылыс, тыңайтқыш және жемдік өнімдер шығару.

Dala-Ecos Technology – күкірт диоксидін залалсыздандырып, Greencrete маркалы экологиялық құрылыс материалдарына айналдыру.

KunTech – Қазақстанның климаттық жағдайына бейімделген күн жылытқыш гелиоколлекторларын отандық өндіру.

«Радуга» ЖШС (Петропавл) – пластикалық қалдықтарды өңдеу мен металлопластик өнімдерін өндіруді қамтитын толық циклді зауыт.

Макулатура жинау және қайта өңдеу – тұрғындар мен ұйымдар арасында қағаз қалдықтарын жүйелі түрде бөліп жинауды насихаттайтын экологиялық бастама.