Кеше ғана құм болған шөлді аймақта ертең ағаш өсуі мүмкін – мұның бәрі Қазақстан мен Қарақалпақстанның бірлескен бастамасының арқасында. ECO Expo Central Asia 2025 халықаралық көрмесі аясында ХЖТИЖО (Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығы) мен Қарақалпақстан Республикасының Экология, қоршаған ортаны қорғау және климаттың өзгеруі министрлігі арасында өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойылды.
Бұл құжат Қарақалпақстан аумағында өсімдіктерді қалпына келтіру бойынша инновациялық пилоттық жобаны іске қосудың басы болды. Негізгі технология TQ-Drone болады – үлкен аумақтарды автоматты түрде капсула тұқымымен себуге қабілетті дрон. Ағаш отырғызу алаңы – 10 гектар, ал амбициясы – Арал теңізі аймағындағы экожүйелерді қалпына келтіру.
Жобаны Қарақалпақстанның Экология министрлігі қолдады, ол учаскені ұсынып, ғылыми сүйемелдеуді қамтамасыз етіп қана қоймай, сонымен қатар жобаны республика деңгейінде масштабтау мүмкіндігін қарастырады. Техникалық іске асыру үшін қазақстандық TQ-Drone стартапы — GCIP Kazakhstan акселерациялық бағдарламасының түлегі жауап береді, оны ХЖТИЖО ЮНИДО және Жаһандық экологиялық қормен (ЖЭҚ) бірлесіп дамытады.
«Бұл жай ғана эксперимент емес. Бұл климаттық қиындықтарға технологиялық жауап. Қазақстан тек тәжірибемен ғана емес, сонымен қатар өзінің тиімділігін дәлелдеген құралдармен де бөліседі. Біз, әсіресе, Қарақалпақстан сияқты өңірлермен серіктестіктің күшіне сенеміз, онда шешімдер жедел, инновациялық және тұрақты болуы тиіс», — деп атап өтті Сәкен Қалқаманов, ХЖТИЖО Басқармасы төрағасының м. а.
Меморандум бір жобаны іске асыруды ғана емес, сонымен қатар тәжірибе алмасудан бастап нормативтік базаны құруға, технологиялық аудиттерді жүргізуге және пилотсыз шешімдер негізінде экосервистерді дамытуға дейінгі «жасыл» трансформация саласындағы ұзақ мерзімді ынтымақтастықты да көздейді.
Бұл бастама Қазақстанның Орталық Азиядағы экологиялық технологиялардың тартылыс нүктесіне айналып, айналасында өңірдің климаттық күн тәртібін бірге өзгертуге дайын серіктестер желісін қалыптастырып жатқандығының тағы бір дәлелі болып табылады.
